Wat het doet
Het vraagstuk
Ongeveer 80% van de Nederlandse ziekenhuizen beschikt over een XDS-infrastructuur voor gegevensuitwisseling. Het overgrote deel van deze XDS-infrastructuren wordt momenteel geleverd door twee leveranciers: Enovation en Philips. Sommige van deze XDS-infrastructuren zijn (inter)regionaal met elkaar verbonden. Er is echter nog geen nationaal netwerk waarin al deze XDS-infrastructuren aan elkaar gekoppeld zijn.
Enovation en Philips richten zich op het onderling koppelen van deze XDS-infrastructuren, zodat één landelijk XDS-netwerk ontstaat waarin gegevensuitwisseling sneller en efficiënter kan worden opgeschaald.
De uitdaging
Het doel is alle bestaande XDS-infrastructuren van Enovation en Philips technisch onderling met elkaar te verbinden. Dat wil zeggen: wanneer twee of meer ziekenhuizen samen willen werken, mag de techniek geen belemmering zijn om XDS-infrastructuren aan elkaar te koppelen. Zowel Enovation als Philips bieden cloudoplossingen aan om XDS-infrastructuren te gebruiken en onderling met elkaar te verbinden via deze cloudnetwerken. Een nationaal netwerk van XDS-infrastructuren;
Hoe het werkt
Fase 1
In een eerste fase is in een Proof of Concept (PoC) door Enovation en Philips samengewerkt om te bepalen op welke vlakken er tussen leveranciers afspraken gemaakt kunnen en moeten worden om twee XDS-infrastructuren aan elkaar te koppelen. Deze PoC is reeds succesvol doorlopen en afgerond.
Fase 2
Op basis van de PoC is met meerdere leveranciers in de taskforce Samen Vooruit samengewerkt aan een Technische Afspraak (TA) Beelduitwisseling. Deze TA is breed in het veld geconsulteerd en is publiek inzichtelijk op de website van de taskforce Samen Vooruit.
Fase 3
De TA Beelduitwisseling wordt in de derde fase in de praktijk gebracht om de XDS-infrastructuren onderling aan elkaar te koppelen zodat er één landelijk XDS-netwerk ontstaat. Om koppelingen te kunnen testen, worden de XDS-infrastructuren ook aangesloten op de testomgeving van Philips (de Domain Simulator). Koppelingen worden aangelegd, maar geactiveerd op verzoek. In de fasering voor de ziekenhuizen staat uitgelegd hoe het traject voor het aansluiten van een ziekenhuis eruitziet.
Praktijkvoorbeeld
Wanneer een ziekenhuis een XDS-netwerk afneemt bij Enovation, wordt deze automatisch toegevoegd aan het landelijk XDS-netwerk en dus ook gekoppeld aan Philips. Wanneer een ziekenhuis voor XDS van een derde leverancier kiest, moet er een koppeling gelegd worden met het netwerk van deze leverancier. Enovation gaat hiervoor graag in gesprek met het ziekenhuis en de leverancier.
Wat het voor u betekent
De XDS-omgevingen en koppelingen (XCA) worden gerealiseerd door Enovation en Philips.
Veel groter bereik omdat 80% van de ziekenhuizen in Nederland reeds beschikt over een XDS-oplossing.
Aansluiten gebeurt op basis van TA. Hierdoor kan iedere XDS-leverancier aansluiten.
Aanbevolen
Ontdek de mogelijkheden rond Mitz
Omdat patiënttoestemming bij het inrichten van gegevensuitwisseling van belang is, zegt de TA Beelduitwisseling dat de brondossierhouder verantwoordelijk is voor het inregelen (en afdwingen van) patiënttoestemming. In de praktijk is dit in elke XDS-omgeving al geregeld. Enovation biedt haar klanten de mogelijkheid om aan te sluiten op Mitz. Interesse? Laat uw contactgegevens achter en we nemen graag contact met u op.
Twiin heeft het doel om gegevensuitwisseling in de zorg te standaardiseren en in te richten. Twiin werkt hiervoor op alle lagen van het Nictiz interoperabiliteitsmodel (het ‘vijflagenmodel’). Om tot eenduidige werkwijzen te komen werkt Twiin aan het Twiin-afsprakenstelsel: een afsprakenstelsel dat zoveel mogelijk op basis van de praktijk en bestaande inrichtingen beschrijft hoe gegevensuitwisseling in Nederland zou moeten werken.
Enovation en Philips zijn leveranciers van het merendeel van de XDS-infrastructuren in Nederland. De netwerken geleverd door deze leveranciers worden sinds 2020 proactief aan elkaar gekoppeld. Dit wordt gedaan op basis van de Technische Afspraak (TA) die is opgesteld door meerdere leveranciers verenigd in de taskforce Samen Vooruit. Deze koppelingen worden gelegd op de onderste twee lagen (Applicatie en Infrastructuur) van het interoperabiliteitsmodel.
Om het afsprakenstelsel van Twiin te implementeren in de bestaande praktijk, is door Twiin het project Knoop. (knooppunt) gestart. Enovation en Philips hebben naar Twiin een projectvoorstel gedaan om de TA Beelduitwisseling binnen Knoop. te gebruiken en zo het Twiin afsprakenstelsel en de TA Beelduitwisseling bij elkaar te laten komen. Omdat in het model dat Twiin hanteert ook alle XDS-infrastructuren onderling gekoppeld moeten worden, geloven Enovation en Philips dat dit initiatief Twiin helpt.
DVDexit is een oplossing die door Twiin wordt aangeboden om beelden en verslagen naar elkaar te versturen (push). Omdat de oplossing niet open is voor XDS-leveranciers om aan te sluiten (op basis van open standaarden), is er op dit moment geen koppeling tussen DVDexit en XDS.
Met dit initiatief wordt het mogelijk om op basis van open standaarden (zoals IHE-XDS) gegevens op te halen bij andere ziekenhuizen (pull). Daarmee wordt veel handwerk voor het versturen van beelden en verslagen weggenomen, maar wordt ook de dubbele opslag van gegevens sterk verminderd.
Nee, wijzigingen aan modellen voor patiënttoestemmingen zijn geen onderdeel van dit initiatief, dus ook het implementeren van Mitz is out of scope van dit traject. Omdat patiënttoestemming wel van belang is bij het inrichten van gegevensuitwisseling, zegt de TA Beelduitwisseling dat de brondossierhouder verantwoordelijk is voor het inregelen (en afdwingen van) patiënttoestemming. In de praktijk is dit in elke XDS-omgeving al geregeld.
Enovation biedt haar klanten de mogelijkheid om aan te sluiten op Mitz. Heeft u interesse, vraag dan uw accountmanager naar de mogelijkheden.
Enovation en Philips leveren XDS-omgevingen aan ongeveer 80% van de Nederlandse ziekenhuizen. Met het realiseren van het landelijk XDS-netwerk wordt dus de mogelijkheid geboden om gegevensuitwisseling veel sneller op te schalen. Omdat voor gegevensuitwisseling niet alleen afspraken nodig zijn over techniek, maar ook over informatie en zorgprocessen, is na dit traject niet álles voor gegevensuitwisseling geregeld. Met dit traject wordt wel de technische drempel voor gegevensuitwisseling weggenomen, zodat ziekenhuizen onderling zorgprocessen in kunnen richten zonder zich druk te maken over techniek.
Met een technische koppeling bereiden Enovation en Philips een veilige uitwisseling tussen ziekenhuizen voor. Dat wil zeggen: een koppeling wordt volledig ingericht, maar nog niet geactiveerd. De uiteindelijke activatie van de koppeling volgt pas nadat ziekenhuizen aangeven de koppeling in te willen zetten om invulling te kunnen geven aan hun samenwerkingsafspraken met andere huizen.
De volgende ziekenhuizen zijn reeds aangesloten:
De doelstelling is om eind 2021 de technische koppelingen gereed te hebben. De verwachting is dat dit midden 2021 al gelukt is. Tussentijds zullen wij updates verzorgen die de status van de landelijke opschaling weergeeft.
Op dit moment worden de netwerken van Enovation en Philips aan elkaar gekoppeld, maar andere leveranciers worden zeker niet uitgesloten om aan te sluiten op het landelijk XDS-netwerk. De TA Beelduitwisseling waarop alle koppelingen gebaseerd worden, is opgesteld binnen de taskforce Samen Vooruit, waarin meerdere leveranciers betrokken zijn. De TA Beelduitwisseling is daarom al door veel leveranciers beoordeeld en er is ook reeds een open consultatie geweest, waarvan de resultaten publiek inzichtelijk zijn.
Wanneer een nieuwe leverancier aan wil sluiten op de netwerken van Enovation en Philips, kan hiervoor de TA Beelduitwisseling worden gebruikt.
Voor gegevensuitwisseling in de zorg gelden strenge regels. Voor gegevensuitwisseling moet bijvoorbeeld altijd een juridische grondslag zijn. Binnen de bestaande gegevensuitwisselingen via XDS worden hiervoor afspraken gemaakt binnen een RSO of tussen de ziekenhuizen.
Bij het inrichten van het landelijk XDS-netwerk worden koppelingen proactief aangelegd, maar koppelingen worden nog niet geactiveerd. Hierdoor vindt er geen gegevensuitwisseling plaats zonder dat daarom gevraagd is door ziekenhuizen of RSO’s. Juridisch verandert er in dit traject dus niets.
Voor de bestaande uitwisselingen verandert er niets, deze koppelingen blijven werken. Wanneer twee ziekenhuizen onderling met elkaar gekoppeld willen worden, kunnen Enovation en Philips die koppeling activeren op basis van een convenant. Ondersteuning bij de verdere implementatie van de uitwisseling en het testen hiervan is op aanvraag beschikbaar.
Wanneer een ziekenhuis een XDS-netwerk afneemt bij Enovation, wordt deze automatisch toegevoegd aan het landelijk XDS-netwerk en dus ook gekoppeld aan Philips. Wanneer een ziekenhuis voor XDS van een derde leverancier kiest, moet er een koppeling gelegd worden met het netwerk van deze leverancier. Enovation gaat hiervoor graag in gesprek met deze ziekenhuizen en leveranciers.
Meer informatie
